Het leven en de verrassende avonturen van Robinson Crusoe
(vert. H. Popken)
Rotterdam: Ad. Donker, 2003
Ik zette mij er dus toe mijn kelder en werkplaats verder in de diepte uit te breiden, want het was losse, zanderige rotsgrond die gemakkelijk meegaf bij het werk dat ik eraan verrichtte. En toen ik ontdekt had dat ik aardig veilig was voor roofdieren, werkte ik zijwaarts in de rots naar rechts en daarna nogmaals naar rechts en weer naar buiten, waar ik buiten mijn palissade of versterking een deur aanbracht.
Dit gaf mij niet alleen een uit- en een ingang, als het ware een achterdeur naar mijn tent en bergplaats, maar ook ruimte om mijn goederen te stouwen.
En nu begon ik mij erop toe te leggen de dingen te maken waar ik het meest behoefte aan bleek te hebben, met name een stoel en een tafel, want zonder die was ik niet in staat te genieten van de weinige gemakken die mij nog overgebleven waren; ik kon schrijven noch eten, noch verscheidene andere dingen naar behoren doen zonder een tafel.
Dus ging ik aan het werk. Gaan we ervan uit dat de rede het wezen en de oorsprong is van de wiskunde, dan kan iedereen ook, door alles met rede vast te stellen en te beoordelen, en door elke zaak zo redelijk mogelijk te overwegen, te zijner tijd elke werktuigkundige bekwaamheid meester worden.
Ik had nog nooit van mijn leven een werktuig in handen gehad, maar toch ontdekte ik na verloop van tijd, en na veel inspanning, toewijding en overleg, dat ik alles kon maken waar ik behoefte aan mocht hebben, …
(…)
Ik gooide het boek neer, mijn hart sprong op, en met mijn handen ten hemel geheven, in een soort uitbarsting van pure vreugde, riep ik luid: 'Jezus, Gij zoon van David, Jezus, Gij verheven Koning en Heiland, schenk mij berouw!'
Dit was de eerste keer van mijn leven dat ik kon zeggen dat ik gebeden had, in de ware zin des woords. Ik bad nu namelijk met begrip van mijn toestand, en met een waarachtig bijbels beeld van hoop, gevestigd op de aanmoediging van het woord Gods. En vanaf dat moment, mag ik wel zeggen, begon ik hoop te koesteren dat God mij zou verhoren.
original text: Chapter IV First Weeks on the Island - The Project Gutenberg Etext of Robinson Crusoe, by Daniel Defoe (http://www.gutenberg.org/dirs/etext96/rbcru10.txt)
I have already observed how I brought all my goods into this pale, and into the cave which I had made behind me. But I must observe, too, that at first this was a confused heap of goods, which, as they lay in no order, so they took up all my place; I had no room to turn myself: so I set myself to enlarge my cave, and work farther into the earth; for it was a loose sandy rock, which yielded easily to the labour I bestowed on it: and so when I found I was pretty safe as to beasts of prey, I worked sideways, to the right hand, into the rock; and then, turning to the right again, worked quite out, and made me a door to come out on the outside of my pale or fortification. This gave me not only egress and regress, as it was a back way to my tent and to my storehouse, but gave me room to store my goods.
And now I began to apply myself to make such necessary things as I found I most wanted, particularly a chair and a table; for without these I was not able to enjoy the few comforts I had in the world; I could not write or eat, or do several things, with so much pleasure without a table: so I went to work. And here I must needs observe, that as reason is the substance and origin of the mathematics, so by stating and squaring everything by reason, and by making the most rational judgment of things, every man may be, in time, master of every mechanic art. I had never handled a tool in my life; and yet, in time, by labour, application, and contrivance, I found at last that I wanted nothing but I could have made it, especially if I had had tools. However, I made abundance of things, even without tools; and some with no more tools than an adze and a hatchet, which perhaps were never made that way before, and that with infinite labour. For example, if I wanted a board, I had no other way but to cut down a tree, set it on an edge before me, and hew it flat on either side with my axe, till I brought it to be thin as a plank, and then dub it smooth with my adze. It is true, by this method I could make but one board out of a whole tree; but this I had no remedy for but patience, any more than I had for the prodigious deal of time and labour which it took me up o make a plank or board: but my time or labour was little worth, and so it was as well employed one way as another.